Vakantiestress: Van prestatiedruk naar werkgeluk!

Mijn vader was altijd minimaal de eerste 2 dagen ziek op vakantie. Hij moest eerst ontstressen, loskomen van zijn werk, voordat hij echt kon ontspannen. Toch zonde van die twee dagen. Hij buffelde 5 dagen in de week naar het weekend, 6 maanden naar de vakantie en dat zo’n 40 jaar naar zijn pensioen.

Dit laatste heeft hij helaas nooit gehaald. Op 61-jarige leeftijd overleed hij aan de gevolgen van ALS. Uiteindelijk stierf hij als een gelukkig mens. Maar de levensles lijkt mij niet zo moeilijk te trekken, toch?

Voor degene die nog niet helemaal snappen waar ik naar toe wil; de Italiaan, die ik sprak in de periode dat Wopke Hoekstra als minister van Financiën zich druk maakte of de Zuid-Europese landen hun schulden wel konden aflossen, verwoordde het mooi. “Jullie Noord-Europeanen leven om te werken en sparen om te leven, wij leven nu!”

We hebben er alleen nog weinig van begrepen gezien de recente onderzoeken:

Een op de zes werknemers kampt met burn-outklachten
In 2021 worstelden bijna 1,3 miljoen Nederlandse werknemers met burn-outklachten. (Bron: NOS)

Belangrijkste reden?

‘De permanente prestatie- en werkdruk’
Een zorgelijke ontwikkeling. Werk zou juist voldoening, energie en geluk moeten brengen. Hoewel wij binnen Plan B geen langdurig ziekteverzuim kennen -op de gebruikelijke griepjes na- zien ook wij dat steeds meer collega’s moeite hebben door de druk bij klanten om even actief te ontspannen. Het lijkt er steeds meer op dat mensen permanent aanstaan.

Nu ben ik geen expert op het gebied van stress, maar wil ik toch zo vlak voor de vakantie enkele inzichten uit eigen ervaring delen om te komen van prestatiedruk naar werkgeluk.

Van prestatiedruk naar werkgeluk. Hoe worden we weer “happy workers”?

Pasgeleden deelde Esther Perel (psychoterapeute) in een video haar zorg over de associatie van geluk. Dat, mede als gevolg van de social media, steeds meer wordt geassocieerd als een na te streven permanente “state of mind”.

Alsof we altijd en overal gelukkig moeten zijn. Hetgeen leidt tot allerlei vragen als: ben ik wel gelukkig genoeg? Kan ik met een andere partner, baan, huis, et cetera nog gelukkiger worden? Deze gedachten alleen al leiden tot een negatief zelfbeeld en onzekerheid. Geluk is veel meer een resultante; een uitkomst. We kunnen nu eenmaal niet altijd gelukkig zijn. We hebben tegenslag nodig om te kunnen genieten van de geluksmomenten.

Maar hoe kunnen we als organisaties de condities creëren om de kans op een positieve uitkomst te vergroten?

Geluk als strategie

De missie van Plan B is vanaf de eerste dag; Leuke dingen doen met leuke mensen. Ronald en ik hadden bij eerdere werkgevers gezien hoe we het niet wilden: declarabiliteit normen (moderne prikklok), targets, bonussen, bureaucratie, hanengedrag. In onze ogen allemaal prikkels die in negatieve zin de werk- en prestatiedruk verhogen.

We geloven en ervaren dagelijks dat gelijkwaardige relaties tot meer creativiteit, plezier en resultaat leiden. In de praktijk betekent dit dat we niet meedoen aan aanbestedingen en wijzen bonus-malus systemen af. We denken liever aan de voorkant mee met de problemen en uitdagingen van de klant, welke beproevingen we in onze samenwerking gaan tegenkomen en hoe we die samen kunnen oplossen.

“Het ergste dat je kan overkomen is dat je er iets van leert!”

Dit was de standaard uitspraak die mijn vader tegen mij zei als ik een opdracht had aangenomen waar ik tegenop zag. Hij zette daarmee mijn negatieve (faalangst)gedachten; kan ik dit wel? en wat als het misgaat?, om in een realistisch positief leerperspectief.

We proberen dit binnen het Plan B team ook continue te realiseren. In de coaching van medewerkers en op teamdagen herhalen we regelmatig de uitspraak: Alle uitkomst is goed!

We willen hiermee realiseren dat medewerkers zich vrij voelen het in hun ogen juiste te doen in plaats van proberen te voldoen aan de verwachtingen van anderen. Dit schuurt wel eens met klanten of contractpartijen, maar versterkt uiteindelijk de relatie en het onderling vertrouwen.

Opgeven is een optie!

Soms schuurt het teveel. Blijken de tegenstellingen en overtuigingen over effectief projectmanagement te ver uit elkaar te liggen hetgeen onherroepelijk tot spanning en stress leidt. We hebben enkele keren (nooit lichtzinnig) afscheid genomen van klanten omwille van het geluk van onze medewerkers.

Gemeenschapszin. Vraag hulp en help elkaar.

Vele jaren geleden zag ik de documentaire “Happy” van documentairemaker Roko Belic. Het fragment over mensen van Okinawa triggerde mij. De Japanse eilanden van Okinawa hadden zwaar geleden in de tweede wereldoorlog. Vele vrouwen waren hun echtgenoten verloren.

Deze weduwen bereiken statistisch gezien een enorm hoge leeftijd. In het fragment zien we een groep vrolijke 100+ dames die grappen maken met en over elkaar. Ze helpen elkaar, zo verbouwt iedere vrouw dat gewas dat het beste op haar stukje grond groeit en dat wordt met elkaar gedeeld. Als er iemand ziek is dan zorgen ze voor elkaar. Een keer per maand is er een dorpsfeest hierin komende alle generaties samen en vieren ze samen feest. De zorg en hulp vindt niet alleen binnen de generaties maar ook over de generaties heen plaats.

Uit onderzoek blijkt dat de reden voor hun geluk en ouderdom is naast gezonde voeding en levenstijl, voornamelijk Gemeenschapszin; ergens bij horen, onderdeel van uitmaken, elkaar helpen en weten dat je geholpen wordt, onderling vertrouwen, om anderen geven en weten dat er om jou gegeven wordt.

Het klinkt zo vanzelfsprekend. We proberen dat binnen Plan B in de praktijk te brengen. We werken op vrijdagen op kantoor. Senioren, medioren en junioren werken samen aan projecten, delen kennis, vieren successen en verwerken tegenslagen. We werken fysiek samen aan de bouw van ons nieuwe kantoor en denken gezamenlijk na over nieuwe ideeën, business en ondernemingen.

Geluk is een uitkomst! Laten we na onze vakantie weer wat meer naar elkaar omkijken en er zijn als iemand het moeilijk heeft.

We wensen iedereen een fijne vakantie.

En wil je meer weten over werkgeluk, werken bij Plan B of De leergang Senior Projectmanagement? Bel of mail Bsluis@planb-advies.nl